Czy moje dziecko ma autyzm?

To pytanie zadaje sobie coraz więcej rodziców, kiedy zauważają u swojego dziecka odmienne niż u rówieśników zachowania w określonych sytuacjach. Wpływa na to coraz większa świadomość rodziców, wzrost wiedzy o autyzmie oraz jego lepsza rozpoznawalność. Aby móc nieco przybliżyć rodzica do odpowiedzi na to pytanie, poniżej przedstawiamy artykuł/opracowanie pani psycholog Małgorzaty Wróblewskiej gdzie znajdziecie Państwo najważniejsze informacje odnośnie autyzmu.


Dzieci i nastolatki w sieci

Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii w Poznaniu opracowała załączone broszury, które przekazujemy Państwu, na prośbę Departamentu Kształcenia Ogólnego Ministerstwa Edukacji i Nauki. Broszury zatytułowane są: „Dzieci w wirtualnej sieci” i „Nastolatki w wirtualnym tunelu”.

Zachęcamy do lektury:



Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży


Numer 5 magazynu Narodowego Funduszu Zdrowia pt. "Za Zdroweim" poświęcony jest tematowi zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Dbanie o zdrowie psychiczne dziecka jest ważne na każdym etapie jego rozwoju, a rola rodzica w tym zadaniu – nie do przecenienia. Jeśli nauczymy dziecko samoakceptacji i rozwiązywania problemów, będzie lepiej radzić sobie z wyzwaniami w dorosłym życiu.
Dowiecie się Państwo o tym, co możemy zrobić sami jako rodzice, żeby wspierać dziecko od pierwszych chwil życia. Przybliżycie sytuacje i powody, które mogą wywołać kryzys psychiczny. Zobaczycie, jak wtedy reagować. Omówiono także pomoc, którą oferuje system opieki zdrowotnej oraz szkoła.

Ze Zdrowiem - magazyn NFZ (.pdf)

Linia bezpośredniego wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego


800 70 2222 - Linia wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego Jest linią całodobową i bezpłatną dla osób dzwoniących. Pod telefonem, mailem i czatem dyżurują psycholodzy Fundacji ITAKA udzielający porad i kierujący dzwoniące osoby do odpowiedniej placówki pomocowej w ich regionie.
Więcej na https://www.gov.pl/web/kppsp-limanowa/linia-bezposredniego-wsparcia-dla-osob-w-stanie-kryzysu-psychicznego

Jak radzić sobie z emocjami?


Pomimo zaangażowania wielu specjalistów z dziedziny filozofii, psychiatrii, psychologii itp. brak jest jasnej i zgodnej definicji emocji. Marshall Rosenberg uznaje, że emocje to informacje o tym, że nasze ważne potrzeby są lub nie są zaspokojone. Możemy czuć radość w sytuacji kiedy nasze dziecko nas przytula i tym samym zaspokaja naszą potrzebę miłości oraz bliskości i frustrację czy złość w wyniku niezaspokojenia potrzeby głodu, czy odpoczynku.
Niezależnie od tego jak zdefiniujemy emocje pewnym jest, że emocje mają ogromny wpływ na nasze ciało, a nasze ciało ma ogromny wpływ na nasze emocje - ma to ogromne znaczenie i to właśnie od tego aspektu musimy zacząć drogę do lepszego rozumienia emocji przez nas i nasze dzieci.

Emocje - jak wspierać dziecko (.pdf)
Jak radzić sobie z emocjami dzieci? (.pdf)

Przedstawiamy ciekawe książki dla rodziców i poradniki o wychowaniu.


  • Adele Faber, Elaine Mazlish: „Jak mówić żeby dzieci nas słuchały, jak słuchać żeby dzieci do nas mówiły”, „Rodzeństwo bez rywalizacji”, „Jak mówić do nastolatków, żeby nas słuchały, jak słuchać, żeby z nami rozmawiały” ;
  • Faber Joanna, King Julie: „Jak mówić, żeby maluchy nas słuchały” ;
  • Agnieszka Pisula, Artur Kołakowski: „Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna” ;
  • Jovanka Tomaszewska, Wojciech Kołyszko: „GARŚĆ RADOŚCI, SZCZYPTA ZŁOŚCI. Zabawy i ćwiczenia pomagające zrozumieć i oswoić emocje” ;
  • Joshua D. Sparrow, Thomas B. Brazelton: „Rozwój dziecka od 0 do 3 lat”, „Rozwój dziecka od 3 do 6 lat”, „Złość i agresja u dzieci” ;
  • Jesper Juul: „Twoje kompetentne dziecko” ;
  • Agnieszka Stein: „Dziecko z bliska” ;
  • Kindlon Dan, Thompson Michael: „Wychowując Kaina. Jak zatroszczyć się o emocjonalne życie chłopców” .

CO MÓWIĆ DZIECIOM ZAMIAST „UWAŻAJ!”


Pomóż dziecku zwrócić uwagę na otoczenie słowami:
  • ZAUWAŻ, ŻE… ten kamień jest śliski, ta gałąź jest gruba.
  • CZY WIDZISZ… te pokrzywy, że Ania stoi obok?
  • SPRÓBUJ… przesunąć nogę w prawo, zrobić to wolniej.
  • UŻYJ… swoich rąk, nóg, ramion.
  • CZY SŁYSZYSZ… szum tej wody, silny powiew wiatru?
  • CZY CZUJESZ… ciepło tego ogniska?
  • CZY JESTEŚ… przestraszony, podekscytowany, bezpieczny?

Pomóż dziecku rozwiązać problem słowami:
  • JAK PLANUJESZ… przyciągnąć tą gałąź, dostać się na druga stronę?
  • GDZIE ZAMIERZASZ… położyć ten kamień, wykopać dołek?
  • W JAKI SPOSÓB… zejdziesz z drzewa, przyniesiesz piasek?
  • KTO… idzie z tobą, będzie z tobą, pomoże ci zrobić?

Jak z szacunkiem i miłością wyznaczać dziecku granice?

Większość rodziców zgadza się, że bicie dzieci jest złe. Jednak nawet ci, którzy starają się unikać kar fi zycznych, czasami tracą panowanie nad sobą i wymierzają dziecku klapsa. Dlaczego? Może dlatego, że dzieci są rodzicom bardzo bliskie. Nikt inny swoim zachowaniem nie może nam sprawić równie wielkiej radości, ale też... równie dotkliwej przykrości. To zrozumiałe, że, wychowując dzieci, doznajemy nieraz bardzo silnych negatywnych emocji. Jest jednak niezwykle ważne, aby te emocje nie kierowały naszym zachowaniem...

Jak z szacunkiem i miłością wyznaczać dziecku granice (.pdf)

Skuteczne rozwiązywanie konfliktów między rodzicami i dziećmi

Konflikty, problemy i kryzysy pojawiają się w każdej rodzinie. Są nieuniknione, a czasami wręcz potrzebne i pożądane. Bywają nieprzyjemne, często budzą lęk, gniew. Utożsamione są z porażką. Nie ma osoby, która przeszłaby przez życie bez ich doświadczania. Sposoby skutecznego radzenia sobie z konfliktami w rodzinie proponują: pedagog mgr Aneta Czembrowska oraz psycholog mgr Mirosława Słowik.

Skuteczne rozwiązywanie konfliktów między rodzicami i dziećmi (.doc)
Skuteczne rozwiązywanie konfliktów między rodzicami i dziećmi (.pdf)

Trening zastępowania agresji

Trening Zastępowania Agresji jest to program interwencyjny oparty na podejściu poznawczo-behawioralnym. Adresowany jest do dużej grupy odbiorców - dzieci (nawet przedszkolnych), młodzieży i osób dorosłych o różnym nasileniu agresji oraz do osób należących do różnych grup społecznych. Ma na celu ograniczenie agresywnego zachowania człowieka. Skierowany jest na zmianę: myślenia, emocji i zachowania osób agresywnych. Pani Aneta Czembrowska - pedagog - po krótce przybliża Państwu tę tematykę w swoim opracowniu.

Trening zastępowania agresji (.doc)
Trening zastępowania agresji (.pdf)

Ćwiczenia usprawniające grafomotorykę i sprawność manualną

Pani pedagog Aniela Magnuszewska przygotowała dla rodziców i ich pociech zestawy ćwiczeń. Zajęcia manualne zalecane są przede wszystkim dla dzieci o słabej sprawności manualnej. Celem ćwiczeń jest poprawienie tej sprawności, tak by dziecko mogło dostatecznie radzić sobie w czynnościach wymagających wykonywania drobnych, precyzyjnych ruchów ręki, a w przyszłości lepiej radziło sobie z szybkim i czytelnym pisaniem. Prowadzone w okresie poprzedzającym naukę mogą wpłynąć na znaczną poprawę sprawności dziecka i zapewnić mu lepszy start w szkole. Najczęściej jednak dzieci z zaburzeniami manualnymi rysują bardzo mało i niechętnie.

Ćwiczenia usprawniające grafomotorykę i sprawność manualną (.doc)
Ćwiczenia usprawniające grafomotorykę i sprawność manualną (.pdf)

Zaburzenia rytmu okołodobowego u młodzieży

Rytm okołodobowy warunkuje to, kiedy sprawność fizyczna i psychiczna człowieka w ciągu doby jest najlepsza, a także jaka pora snu jest dla niego najkorzystniejsza. Osobom z regularnym, zgodnym rytmem dnia i nocy łatwiej osiągnąć dobre wyniki w szkole i w pracy. Sen wówczas jest spokojny i regenerujący. Rytm okołodobowy sprawia, że organizm funkcjonuje jak doskonała orkiestra symfoniczna. Wszystkie procesy biologiczne, tak jak instrumenty w orkiestrze, współgrają ze sobą, a ich korzystne parametry przypadają na najodpowiedniejszą porę doby. Zachęcamy do zapoznania się z opracowaniem przygotowanym przez p. Anetę Czembrowską.

Zaburzenia rytmu okołodobowego (.doc)
Zaburzenia rytmu okołodobowego (.pdf)

Szkoła dla Rodziców

„Szkoła dla Rodziców i Wychowawców” jest ogólnopolskim programem wspierania kompetencji wychowawczych rodziców i nauczycieli. Scenariusz spotkań z rodzicami powstał na bazie książki Adele Faber, Elaine Mazlish: „Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły” oraz „Wychowanie bez porażek” Tomasa Gordona. Program prezentują pokrótce jego realizatorki: pedagog mgr Aneta Czembrowska oraz psycholog mgr Mirosława Słowik.

Szkoła dla Rodziców (.doc)
Szkoła dla Rodziców (.pdf)

Twój Parasol

"Twój parasol" to bezpłatna aplikacja mobilna, która ma pomagać ofiarom przemocy domowej. Dzięki niej osoby narażone na sytuacje przemocowe mogą szybko otrzymać niezbędną pomoc, wsparcie i informacje. To pierwszy taki program w Polsce.
Aplikacja po uruchomieniu do złudzenia przypomina program do sprawdzania pogody, co zapewnia użytkownikom dyskrecję. Oficjalną częścią aplikacji jest zestawienie danych pogodowych odpowiednich do lokalizacji. Po dwukrotnym kliknięciu w obrazek można przejść do ukrytej części aplikacji.
Aplikacja umożliwia dokumentowanie incydentów i przesyłanie informacji o zdarzeniach przemocowych. Dzięki funkcji "Notatnik" (znajduje się na pasku szybkiego dostępu do funkcjonalności) można szybko zrobić zdjęcie, nagrać film lub głos, który później będzie mógł posłużyć jako materiał dowodowy.
Aplikacja daje również możliwość szybkiego wybrania telefonu alarmowego w nagłych przypadkach, a także możliwość kontaktu z wcześniej skonfigurowanym adresem email (można wysłać wiadomość alarmową).
Program umożliwia także dostęp do materiałów edukacyjnych (regulacje prawne, procedury, wskazówki), a także bazy placówek, które oferują pomoc i wsparcie osobom dotkniętym przemocą (załączona jest mapa z zaznaczonymi miejscami, gdzie można otrzymać pomoc).
Aplikacja "Twój parasol" działa nie tylko w Polsce, ale także w Niemczech, na Litwie i Łotwie. Można ją pobrać na Google Play i Apple Store lub za pomocą kodów QR. Dostępna jest też na stronie internetowej www.twojparasol.com.

Ćwiczenia percepcji słuchowej

Dziecko spostrzega, zapamiętuje i rozpoznaje dźwięki dzięki sprawnemu funkcjonowaniu analizatora słuchowego. Poziom rozwoju percepcji słuchowej w zasadniczy sposób decyduje o postępach w rozwoju mowy oraz nauki czytania i pisania. Zachęcamy do zapoznania się z materiałem przygotowanym przez Panią pedagog mgr Anielę Magnuszewską.

Ćwiczenia percepcji słuchowej (.doc)
Ćwiczenia percepcji słuchowej (.pdf)